Underground/Underground CD1.iso/other/how-to.pl/Sound-Playing-HOWTO.pl.txt

Text File | 1998-04-27 | 30.3 KB | 1,123 lines

  Linux Sound Playing HOWTO
  Autor: Yoo C. Chung [e-mail]
  v1.5, 7 Listopada 1997
  Wersja polska: Leszek Urba±ski [e-mail]
  v 1.0, 28 Marca 1998


  Ten dokument opisuje aplikacje dla Linuxa, s│u┐▒ce do odgrywania
  d╝wiΩku w r≤┐nych formatach.  Dokument ten zosta│ napisany w standard¡
  zie ISO-8859-2.  Orygina│ tego dokumentu znajduje siΩ pod adresem
  http://laplace.snu.ac.kr/~wacko/howto/
  ______________________________________________________________________

  Table of Contents




















































  1. Wprowadzenie

     1.1 Prawa autorskie tego dokumentu
     1.2 Prawa autorskie opisanych aplikacji
     1.3 Gdzie mo┐na zdobyµ ten dokument
     1.4 Kontakt z autorem
     1.5 PodziΩkowania

  2. Odtwarzanie r≤┐nych format≤w d╝wiΩku

     2.1 MIDI
        2.1.1 "Adagio package"
        2.1.2 TiMidity
        2.1.3 playmidi
     2.2 Modu│y
        2.2.1 tracker
        2.2.2 gmod
        2.2.3 MikMod
        2.2.4 xmp
        2.2.5 s3mod
        2.2.6 mod
        2.2.7 nspmod
        2.2.8 yampmod
     2.3 MPEG audio
        2.3.1 mpg123
        2.3.2 maplay 1.2
        2.3.3 maplay 1.3b
        2.3.4 maplay3
        2.3.5 splay
        2.3.6 Sajber Jukebox
        2.3.7 amp
        2.3.8 XAudio
        2.3.9 Layer 3 Shareware Encoder/Decoder
     2.4 WAV
        2.4.1 wavplay
     2.5 Inne rzeczy
        2.5.1 sox
        2.5.2 bplay
        2.5.3 SIDPLAY
        2.5.4 RealAudio Player
        2.5.5 cat

  3. Inne przydatne narzΩdzia d╝wiΩkowe

     3.1 volume
     3.2 Sound Studio
     3.3 Tickle Music

  4. Odno╢niki

  5. Od t│umacza



  ______________________________________________________________________

  1.  Wprowadzenie

  To jest Sound Playing HOWTO. Opisuje wiele format≤w d╝wiΩku i
  aplikacje, kt≤re mog▒ byµ u┐yte do ich odtwarzania. Opisuje tak┐e pare
  trik≤w i rad dotycz▒cych tych aplikacji. Jest tu te┐ trochΩ innych
  interesuj▒cych program≤w zwi▒zanych z d╝wiΩkiem, nie zwi▒zanych
  bezpo╢rednio z odtwarzaniem.  Jednak┐e ten dokument nie opisuje, jak
  ustawiµ obs│ugΩ d╝wiΩku w Linuxie. Zobacz Linux Sound HOWTO autorstwa
  Jeff'a Tranter'a, dla uzyskania instrukcji konfiguracji obs│ugi
  d╝wiΩku i obs│ugiwanego sprzΩtu.
  Ten dokument opisuje tylko normalne aplikacje u┐ytkownika. Znaczy to,
  ┐e t│umaczy tylko to, co ╢rednio zaawansowany u┐ytkownik powinien
  wiedzieµ o stronie programowej d╝wiΩku, a nie egzotyczne tematy typu
  synteza d╝wiΩku lub sprzΩt - jest on opisany w Sound HOWTO.




  1.1.  Prawa autorskie tego dokumentu


  Ten dokument mo┐e byµ dowolnie dystrybuowany i modyfikowany (by│bym
  wdziΩczny, gdybym by│ zawiadamiany o zmianach), dop≤ki s▒ zachowane
  wiadomo╢ci o prawach autorskich. Jednak┐e nie mo┐e posiadaµ ┐adnych
  innych ogranicze±, a zmodyfikowany dokument musi mieµ te same prawa
  autorskie, co ten. Musi byµ tak┐e podany autor zmian.




  1.2.  Prawa autorskie opisanych aplikacji

  Je┐eli nie ma informacji o prawach autorskich, aplikacja jest pod
  Licencj▒ Publiczn▒ GNU (GNU General Public License).




  1.3.  Gdzie mo┐na zdobyµ ten dokument


  Najnowsza oficjalna wersja tego dokumentu mo┐e byµ ╢ci▒gniΩta z .
  Najnowsza nieoficjalna wersja znajduje siΩ na .  Korea±ska wersja tego
  dokumentu (bardzo nieaktualna) znajduje siΩ na .  Japo±ska wersja tego
  dokumentu jest dostΩpna na http://jf.gee.kyoto-u.ac.jp/JF/JF-
  ftp/euc/Sound-Playing-HOWTO.euc.




  1.4.  Kontakt z autorem


  Nie jestem ominescentny i nie u┐ywam wszystkich aplikacji opisanych
  tutaj (kilku nawet nie wypr≤bowa│em), wiΩc mog▒ byµ b│Ωdy. Programy
  tak┐e ewoluuj▒, wiΩc dokumentacja ci▒gle siΩ przedawnia. Je┐eli wiΩc
  znajdziesz jakie╢ b│Ωdy, wy╢lij mi poprawki. Sugestie i dodatki bΩd▒
  tak┐e mile widziane.




  1.5.  PodziΩkowania


  dla wszystkich autor≤w aplikacji opisanych w tym HOWTO. Tak┐e Hannu
  Savolainenowi za ╢wietny sterownik d╝wiΩku i Linusowi Torvaldsowi za
  ╢wietny system operacyjny.

  Chcia│bym te┐ podziΩkowaµ Raymondowi Nijssenowi
  ([e-mail]), Jeroenowi Ruttenowi ([e-mail]),
  Antonio Perezowi ([e-mail]), Ianowi Jacksonowi
  ([e-mail]) i Peterowi Amstutzowi ([e-mail]) za
  informacje i pomoc.


  2.  Odtwarzanie r≤┐nych format≤w d╝wiΩku


  Istnieje wiele rodzaj≤w format≤w d╝wiΩku (WAV, MIDI, MPEG itp.).
  Poni┐ej opisujΩ r≤┐ne formaty i aplikacje u┐ywane do ich odtwarzania.




  2.1.  MIDI


  MIDI znaczy Musical Instrument Device Interface (Interfejs urz▒de± i
  instrument≤w muzycznych). Pliki MIDI maj▒ zazwyczaj rozszerzenie .mid.
  Zawieraj▒ informacje sekwencerowe, to znaczy informacje kiedy
  odtworzyµ jaki instrument w jaki spos≤b itp. Zale┐nie od Twojego
  sprzΩtu (i mo┐e oprogramowania, kt≤rego u┐ywasz) d╝wiΩk mo┐e byµ
  ╢wietny, albo niewyra╝ny i charcz▒cy.




  2.1.1.

  "Adagio package"


  Ten pakiet zawiera mp (odtwarzacz MIDI obs│ugiwany z linii komend) i
  xmp (odtwarzacz MIDI oparty na XView, nie myliµ nazwy z odtwarzaczem
  modu│≤w tak┐e nazywanym xmp). Do u┐ywania xmp bΩdziesz potrzebowa│
  rozszerze± SlingShot. Pakiet zawiera tak┐e inne programy do
  odtwarzania utwor≤w Adagio.  Je┐eli jeste╢ posiadaczem GUS'a, mpmo┐e
  tak┐e odtwarzaµ pliki MOD (zobacz sekcjΩ Modu│y, ┐eby uzyskaµ wiΩcej
  informacji o modu│ach).

  Jeden ma│y, ale denerwuj▒cy b│▒d (w wersji 0.5 na niekt≤rych kartach)
  - d╝wiΩk urywa siΩ przy ko±cu. Zamiast zako±czenia utworu w spos≤b,
  kt≤ry opisuje plik MIDI, ko±czy siΩ on na przyd│ugim odegraniu
  przedostatniej nuty. Nie przeszkodzi│o mi to w u┐ywaniu mp, ale mo┐e
  kogo╢ zniechΩciµ do u┐ywania go do ,,prawdziwej'' pracy. Uruchamia siΩ
  dosyµ wolno.  W pakiecie nie ma notatki o prawach autorskich
  (przynajmniej nie mog│em takiej znale╝µ), wiΩc przyjmujΩ, ┐e mo┐e byµ
  dowolnie dystrybuowana i modyfikowana. (W dok│adnej interpretacji
  przepis≤w o prawach autorskich, nie wolno tego robiµ, ale s▒dzΩ, ┐e
  taka by│a intencja autora).  To jest wersja CMU MIDI Toolkit pod
  Linuxa (ale tak du┐o zosta│o dodane, ┐e mo┐na to zakwestionowaµ)
  autorstwa Grega Lee ([e-mail]).  Mo┐na go ╢ci▒gn▒µ z
  anonimowego ftp z tsx-11.mit.edu z katalogu
  /pub/linux/packages/sound/adagio05.tar.gz.  Binaria tu za│▒czone s▒ w
  formacie a.out (z do│▒czonymi archaicznymi bibliotekami), a binaria
  xmp dzia│aj▒ w ╢rodowisku X11R6 (XFree86 3.1.1, libc 4.7.2).  Binaria
  mp dzia│aj▒ dobrze w ╢rodowisku a.out.  Do skompulowania tego bΩdzie
  potrzebne trochΩ sztuczek. W│a╢ciwie niewiele - wszystko, co musisz
  zrobiµ, to za│▒czyµ prze│▒cznik -lfl na koniec SHROBJ i XMPOBJ w pliku
  Makefile. Jest to potrzebne do do│▒czenia biblioteki flex, co nie jest
  standardowo zrobione. Dalej postΩpuj zgodnie z instrukcj▒ instalacji.
  I nie zapomnij, ┐eby mieµ zainstalowane XView i rozszerzenia
  SlingShot, je┐eli chcesz skompilowaµ xmp




  2.1.2.

  TiMidity

  Niekt≤rzy ludzie polecaj▒ ten eksperymentalny program z powodu dobrej
  jako╢ci d╝wiΩku (co jest prawd▒, brzmi znacznie lepiej ni┐ mp na Sound
  Blaster'rze 16, jednak nie bΩdzie brzmia│ o wiele lepiej na karcie z
  syntez▒ wavetable, jak np. GUS). Jednak┐e jego problemem jest du┐e
  obci▒┐anie procesora.  Odgrywa MIDI przez skonwertowanie go do WAV i
  odtworzenie WAV (mo┐esz tak┐e skonwertowaµ MIDI do WAV bez
  odtwarzania). To t│umaczy obci▒┐anie CPU.  Ma tak┐e opcjonalny
  interfejs ncurses, SLang, Tcl/Tk lub Motif.  Potrzebujesz plik≤w z
  instrumentami Gravis'a Ultrasound do u┐ywania tego programu.  Zobacz
  FAQ za│▒czony z TiMidity.  Autorem jest Tuukka Toivonen ([e-mail]).
  Najnowsza wersja TiMidity znajduje siΩ na stronie domowej TiMidity.
  Ta strona zawiera te┐ odno╢nik do ma│ej biblioteki instrumen≤w GUS'a.




  2.1.3.

  playmidi


  To jest odtwarzacz MIDI obs│uguj▒cych syntezΩ FM, GUS'a i zewnΩtrzny
  interfejs MIDI.  [po odpowiednim "za│ataniu" tak┐e AWE32/64 - przyp.
  t│um.] Uruchamia siΩ szybciej ni┐ inne odtwarzacze MIDI. Mo┐e tak┐e
  odgrywaµ pliki Creative Music Files, pliki Microsoft RIFF i du┐e
  archiwa MIDI z gier takich jak Ultima 7.  Posiada interfejs X i SVGA.
  Posiada tak┐e opcjΩ ╢ledzenia nut na ka┐dym kanale i zegar odtwarzania
  (do│▒czony automatycznie z xplaymidi i splaymidi).
  Powiniene╢ napisaµ co╢ takiego:



       $ splaymidi foo.mid; stty sane




  je┐eli chcesz u┐ywaµ interfejsu SVGA, jednak nie przywraca on trybu
  tty poprawnie.  Tryb SVGA mo┐e byµ usuniΩty w bliskiej przy│o╢ci.  Ten
  program by│ napisany przez Nathan'a Laredo (laredo@gnu org lub
  [e-mail]). Znajduje siΩ na anonimowym ftp -
  sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/playmidi-2.3.tar.gz.




  2.2.  Modu│y


  Modu│y (w muzyce komputerowej) to pliki z muzyk▒ cyfrow▒, stworzone ze
  zbioru pr≤bek (sampli) i informacji sekwencerowych, m≤wi▒cych
  odgrywarce kiedy odtworzyµ jak▒ pr≤bkΩ (instrument) na jakiej ╢cie┐ce
  i z jak▒ wysoko╢ci▒, opcjonalnie wytwarzaj▒c efekt, taki jak np.
  vibrato.  Ma zaletΩ nad MIDI - mo┐e zawieraµ prawie ka┐dy rodzaj
  d╝wiΩku (│▒cznie z g│osem ludzkim). Po drugie, brzmi prawie tak samo
  na ka┐dej platformie, poniewa┐ pr≤bki s▒ w module. Wad▒ jest, ┐e
  modu│y maj▒ znacznie wiΩkszy od MIDI rozmiar, a tak┐e to, ┐e nie ma
  prawdziwego standardowego formatu (jedynym ,,prawdziwym'' jest
  ProTracker, z kt≤rym wiele modu│≤w nie jest kompatybilnych). Pochodzi
  z Amigi.  NajczΩ╢ciej spotykany format to .mod. Jest wiele rozszerze±,
  zale┐enie od formatu.




  2.2.1.

  tracker


  Ten bardzo elastyczny program (zosta│ napisany na wiele platform)
  odtwarza modu│y muzyczne Soundtracker'a i Protracker'a. U┐ywa wyj╢cia
  stereofonicznego 16-bitowego, jako╢µ uwa┐am za bardzo dobr▒. Je┐eli
  potrzebujesz prostego sposobu na zredukowanie obci▒┐enia procesora,
  u┐yj opcji -mono.  To jest program "giftware" (cytuj▒c autora). Jest
  nim Marc Espie ([e-mail]).  Wersja z plikiem Makefile
  dostosowanym pod Linuxa mo┐e byµ sci▒gniΩta z anonimowego ftp z
  sunsite.unc.edu z katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/tracker-4.3-linux.tar.gz




  2.2.2.

  gmod


  Gmod to odtwarzacz modu│≤w muzycznych dla Gravisa. Obs│ugiwane formaty
  to 4/6/8 kana│owy MOD, 8 kana│owy 669, MultiTracker (MTM),
  UltraTracker (ULT), FastTracker (XM) i ScreamTracker III (S3M).

  Gmod wymaga wersji 3.0 lub p≤╝niejszej sterownika d╝wiΩku. Oraz,
  oczywi╢cie, GUS'a. Mo┐liwe, ┐e bΩdziesz musia│ zmodyfikowaµ j▒dro ┐eby
  kontrola g│o╢no╢ci dzia│a│a tak, jak sobie tego ┐yczysz.

  Gmod posiada interfejs X'owy. U┐ywa bibliotek QT (wersja 0.99 lub
  wy┐sza).  Sprawd╝ stronΩ domow▒ QT, ┐eby uzyskaµ informacje o QT.

  Program mo┐e byµ darmowo rozpowszechniany. By│ pocz▒tkowo napisany
  przez Hannu Savolainen'a, a teraz jest nadzorowany przez Andrew J.
  Robinson'a ([e-mail]).

  Mo┐na go ╢ci▒gn▒µ z anonimowego FTP z sunsite.unc.edu (katalog
  /pub/Linux/apps/sound/players/gmod-3.1.tar.gz.





  2.2.3.

  MikMod


  Ten podrΩczny odtwarzacz modu│≤w odtwarza formaty XM, ULT, STM, S3M,
  MTM, MOD i UNI. (Format UNI jest wewnΩtrznym formatem u┐ywanym przez
  MikMod.)  Posiada obs│ugΩ spakowanych (zipped) plik≤w z modu│ami.
  U┐ywa jako╢ci 16bit stereo. U┐yj opcji -m (m jak mono) je┐eli
  potrzebujesz prostego sposobu obni┐enia obci▒┐enia procesora.

  Wersja unixowa mo┐e u┐ywaµ b▒d╝ to ncurses, b▒d╝ to Tcl/Tk jako sw≤j
  interferjs u┐ytkownika. Mo┐e byµ tak┐e u┐yta jako biblioteka, a nie
  tylko niezale┐ny program.

  MikMod by│ pocz▒tkowo napisany przez Jean-Paul Mikkers'a
  ([e-mail]). Teraz jest nadzorowany przez Jake'a Stine'a
  ([e-mail]).  Jest to shareware, kt≤re musi byµ
  zarejestrowane, je┐eli chcesz u┐ywaµ je komercyjnie. Potrzebne jest
  te┐ zezwolenie na dystrybucjΩ komercyjn▒ (niekomercyjne
  rozpowszechnianie nie wymaga zezwolenia).
  Program mo┐na znale╝µ na stronie domowej MikMod.




  2.2.4.

  xmp


  Ten odtwarzacz modu│≤w (nie myliµ z xmp Adagia) mo┐e odtwarzaµ modu│y
  MOD, S3M, STM, 669 i XM (inne formaty s▒ te┐ obs│ugiwane, ale ci▒gle
  eksperymentalnie lub nieca│kowicie) na kartach z syntez▒ WaveTable
  (GUS albo SoundBlaster AWE 32) i na systemach z SoftOSS (sterownik
  miksuj▒cy programowo). W bardzo bliskiej przysz│o╢ci zwyk│y DSP bΩdzie
  te┐ obs│ugiwany.

  Wersja pod X jest te┐ dostΩpna.

  Program jest napisany przez Claudio Matsuoka'Ω
  ([e-mail]) i H. Carraro Jr.

  Znajduje siΩ na stronie domowej xmp




  2.2.5.

  s3mod


  S3mod odtwarza 4/6/8 ╢cie┐kowe modu│y MOD i Scream Tracker 3. U┐ywa
  standardowo jako╢ci 8 bit mono, 22000Hz. U┐yj opcji -s, ┐eby w│▒czyµ
  stereo, -b, ┐eby w│▒czyµ jako╢µ 16 bitow▒ i -f, ┐eby ustawiµ
  czΩstotliwo╢µ. Jednak┐e jako╢µ d╝wiΩku jest gorsza od tracker'a
  (szumy), wiΩc poleca│bym tracker'a zamiast s3mod do odtwarzania
  zwyk│ych plik≤w MOD (chyba, ┐e masz maszynΩ o ma│ej mocy).  S3mod
  obci▒┐a procesor znacznie mniej ni┐ tracker.

  Prawa autorskie nale┐▒ do Daniela Marks'a i David'a Jeske'a
  ([e-mail]), ale mo┐esz zrobiµ z tym co chcesz (poza
  twierdzeniem, ┐e to ty go napisa│e╢).

  Mo┐na go zdobyµ przez anonimowe FTP z sunsite.unc.edu (katalog
  /pub/Linux/apps/sound/players/s3mod-v1.09.tar.gz.




  2.2.6.

  mod


  Ten program (wersja beta) odtwarza MOD'y (15/31 instrumentowe, do 32
  g│os≤w), MTM'y, ULT'y i S3M'y na Gravisie Ultrasound. Mo┐e te┐ u┐ywaµ
  spakowane modu│y, je┐eli masz gzip'a, lharc'a, unzip'a i unarj'a. Nie
  potrafi odtwarzaµ modu│≤w spakowanych Powerpacker'em lub modu│≤w
  spakowanych niekt≤rymi programami do komponowania na AmigΩ (sygnatura
  "PACK").

  Program wymaga wersji 3.0 sterownika d╝wiΩku. Nie bΩdzie dzia│aµ z
  wersj▒ 2.90-2 lub wcze╢niejsz▒. Interfejs tekstowy wymaga ncurses.
  Jest tak┐e za│▒czony interfejs X'owy, kt≤ry u┐ywa Tcl/Tk.

  Mod jest napisany przez Mikael'a Nordqvist'a ([e-mail] lub
  [e-mail]).

  Mo┐na go znale╝µ na anonimowym FTP z sunsite.unc.edu z
  /pub/Linux/apps/sound/players/mod-v0.81.tgz.




  2.2.7.

  nspmod


  Nspmod to odtwarzacz modu│≤w w wersji alpha, kt≤ry mo┐e odtwarzaµ
  modu│y MTM, S3M i MOD. Jest przeznaczony dla kart d╝wiΩkowych bez DSP
  (nie myliµ z tym co Creative Labs nazywa DSP). Obci▒┐a procesor
  por≤wnywalnie z tracker'em


  Posiada mo┐liwo╢µ zapΩtlenia modu│≤w, je┐eli s▒ tak zaprogramowane.
  Ilo╢µ zapΩtle± mo┐e byµ limitowana opcj▒ -l. U┐ywa tylko wyj╢cia 8
  bitowego.  (je┐eli chodzi o wersjΩ 0.1).

  Zosta│ napisany przez Toru Egashira'Ω ([e-mail]).

  Mo┐na go ╢ci▒gn▒µ z anonimowego FTP (sunsite.unc.edu, katalog
  /pub/Linux/apps/sound/players/nspmod-0.1.tar.gz).




  2.2.8.

  yampmod


  Ten program (wersja alfa) by│ zaprojektowany do odtwarzania 4
  kana│owych modu│≤w, minimalnie obci▒┐aj▒c procesor. Nie by│
  zaprojektowany do odtwarzania d╝wiΩku wysokiej jako╢ci. A wiΩc jedyna
  jako╢µ to 22kHz, mono. D╝wiΩk nie jest te┐ tak czysty jak powinien, co
  wyja╢nia status alfa programu.

  Zosta│ napisany przez David'a Groves'a ([e-mail]).

  Mo┐na go znale╝µ na anonimowym FTP z sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/yampmod-0.1.tar.gz.




  2.3.  MPEG audio


  MPEG jest standardem specyfikuj▒cym kodowanie wideo i towarzsz▒cego mu
  d╝wiΩku w celu cyfrowej archiwizacji. MPEG jest zazwyczaj kojarzony z
  obrazem, ale czΩ╢µ d╝wiΩkowa mo┐e byµ u┐ywana oddzielnie. CzΩ╢µ
  d╝wiΩkowa standardu definiuje trzy pow│oki (ang. layers), Layer I, II
  i III. Odtwarzacze mog▒ce dekodowaµ wy┐sze pow│oki mog▒ tak┐e
  dekodowaµ ni┐sze. (np. odtwarzacze Layer III mog▒ odtwarzaµ pliki
  Layer II). Pliki audio MPEG Layer I maj▒ zwykle rozszerzenie .mpg
  (wiΩc je┐eli plik z tym rozszerzeniem nie mo┐e byµ odtworzony
  odtwarzaczem MPEG wideo, to jest to prawdopodobnie strumie± audio),
  Layer II zazwyczaj ma rozszerzenie .mp2, a Layer III .mp3. Kompresja
  d╝wiΩku nie jest najgorsza. Dwumegabajtowy Layer II zajmie 25
  megabajt≤w jako czysty PCM o tej samej jako╢ci
  2.3.1.

  mpg123


  Ten program (wersja beta) jest wydajnym odtwarzaczem MPEG audio, z
  obs│ug▒ pow│ok I, II i III. Jest oparty na kodzie z wielu ╝r≤de│.
  Mo┐e odtwarzaµ w czasie rzeczywistym strumie± przez HTTP (tzn. mo┐na
  odtwarzaµ strumie± MPEG bezpo╢rednio przez World Wide Web).

  G│≤wnym autorem jest Michael Hipp ([e-mail]-
  tuebingen.de). Mo┐e byµ u┐ywany i rozpowszechniany w niezmodyfikowanej
  formie darmowo, przeznaczony do zada± niekomercyjnych. Za│▒czenie w
  kolekcji darmowego oprogramowania (takiej jak CD-ROM'y lub serwery
  FTP) jest dozwolone.

  Najnowsz▒ wersjΩ mo┐na znale╝µ na stronie mpg123 Oliver'a Fromme'a.




  2.3.2.

  maplay 1.2


  Ten odtwarzacz MPEG audio obs│uguje tylko Layer I i II. Obs│uguje 16
  bitowe karty d╝wiΩkowe pod Linuxem.

  Z│u┐ywa dosyµ du┐o czasu procesora, ok. 55% na Pentium 60MHz. D╝wiΩk
  jest niemo┐liwy do s│uchania na 486 66MHz, poniewa┐ procesor nie mo┐e
  nad▒┐yµ z d╝wiΩkiem. Je┐eli to ci siΩ zdarzy, spr≤buj odtwarzaµ tylko
  jedn▒ stronΩ strumienia audio (opcj▒ -l lub -r), zamiast domy╢lnego
  stereo.

  Ma│a zmiana w jednym z plik≤w mo┐e byµ potrzebna do skompilowania
  programu.  Musisz dodaµ tak▒ liniΩ na pocz▒tek pliku configuration.sh.



       #! /bin/sh




  Autorem jest Tobias Bading ([e-mail]).  maplay 1.2 mo┐na
  znale╝µ na anonimowym FTP na ftp.cs.tu-berlin.de z
  /pub/multimedia/maplay1.2/maplay1_2.tar




  2.3.3.

  maplay 1.3b


  To jest nieoficjalna modyfikacji (tzn. nie przez oryginalnego autora)
  maplay'a 1.2, mo┐e dzia│aµ z o wiele mniejszym obci▒┐eniem procesora.
  Udaje siΩ jej to g│≤wnie przez u┐ywanie wyj╢cia u-law na innych
  platformach poza SPARC'em. Zauwa┐, ┐e u┐ywa wyj╢cia u-law domy╢lnie,
  wiΩc jako╢µ d╝wiΩku jest ni┐sza.

  Modyfikacje by│y przeprowadzone przez Orlando Andico
  ([e-mail]).

  Program mo┐na znale╝µ na anonimowym FTP na sunsite.unc.edu z katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/maplay-1.3b-Linux.tar.gz.




  2.3.4.

  maplay3


  To jest kolejny krewny maplay'a 1.2. Dodaje obs│ugΩ formatu MPEG Layer
  3. W tej chwili ma pewne b│Ωdy w odtwarzaniu (mo┐esz s│yszeµ
  skrzecz▒ce odg│osy). Mo┐esz pobawiµ siΩ opcjami ┐eby to zmieniµ.

  Modyfikacje by│y przeprowadzone przez Timo Jantunen'a
  ([e-mail] lub [e-mail]. M≤wi, ┐e mo┐e byµ u┐ywany
  darmowo, ale zarabianie nim pieniΩdzy nie jest dozwolone.  Jakkolwiek
  nie jestem ca│kowicie przekonany o poprawno╢ci praw autorskich,
  poniewa┐ oryginalny maplay jest na Licencji Publicznej GNU (GNU
  General Public License), kt≤ra nie pozwala zmodyfikowanym pracom mieµ
  innych praw autorskich.

  Program mo┐e byµ znaleziony na anonimowym FTP na sunsite.unc.edu z
  katalogu /pub/Linux/apps/sound/players/maplay3.tar.gz.




  2.3.5.

  splay


  Ten odtwarzacz (wersja beta) jest kolejnym krewnym maplay'a 1.2
  (w│a╢ciwie jest krewnym maplay'a 1.2+, kt≤ry jest Windows'owym krewnym
  maplay'a 1.2).  Dodaje obs│ugΩ strumieni MPEG Layer 3. Mo┐e te┐
  odtwarzaµ pliki WAV.  Mo┐e tak┐e odtwarzaµ strumienie audio przez
  po│▒czenie HTTP.

  Inna opcja splay'a, to mo┐liwo╢µ u┐ywania go jako biblioteki (na
  licencji GPL), wiΩc mo┐e byµ u┐ywany w innych programach. Pr≤buje te┐
  polepszyµ wydajno╢µ przez u┐ywanie grupowania (threading)
  (potrzebujesz pthread, ┐eby u┐ywaµ t▒ opcjΩ) i trochΩ assemblera w
  kodzie.

  Splay u┐ywa interfejsu linii komend i opcjonalnego X'owego (kt≤ry
  u┐ywa QT).

  Je┐eli nie dzia│a po kompilacji (np. zwraca b│▒d segmentacji), spr≤buj
  skompilowaµ go jeszcze raz bez grupowania (threading).

  Autorem jest Jung Woo-jae ([e-mail]).

  Program mo┐na znale╝µ na stronie domowej splay'a.




  2.3.6.

  Sajber Jukebox


  Ten program jest odtwarzaczem MPEG z graficznym interfejsem
  u┐ytkownika.  Jest oparty na splay'u, wiΩc obs│uguje pow│oki MPEG do
  III.  Mo┐e te┐ odtwarzaµ strumienie MPEG w czasie rzeczywistym, ze
  strumieniem podawanym przez HTTP. Jest tak┐e │atwy do skonfigurowania.

  U┐ywa bibliotek QT toolkit (w wersji 1.2<). U┐ywa te┐ LinuxThreads
  (za│▒czone binaria dzia│aj▒ tylko z wersj▒ 0.5).

  Autorem jest Joel Lindholm ([e-mail]).

  Najnowsz▒ wersjΩ mo┐na znale╝µ na anonimowym FTP na
  kewl.campus.luth.se z katalogu /pub/jukebox.




  2.3.7.

  amp


  Ten odtwarzacz MPEG audio (wersja beta) obs│uguje tylko MPEG Layer 3.
  Mo┐e odtwarzaµ bezpo╢rednio do karty d╝wiΩkowej i do plik≤w PCM lub
  WAV. Daje te┐ dosyµ du┐y │adunek dla procesora (oko│o 60% na Pentium
  133MHz).

  Zosta│ napisany przez Tomislav'a Uzelac'a ([e-mail]).
  Mo┐e byµ darmowo u┐ywany i rozpowszechniany, dot▒d, dok▒d nie bΩdzie
  sprzedawany komercyjnie bez zezwolenia (za│▒czanie go na CD-ROM'ach z
  darmowym oprogramowaniem jest dozwolone).

  Mo┐na go znale╝µ na anonimowym FTP na ftp.rasip.fer.hr z katalogu
  /pub/mpeg/amp-0.7.3.tgz.




  2.3.8.

  XAudio


  Ta biblioteka (alfa) zosta│a napisana jako szybka implementacja
  bibliotek dekodowania MPEG audio, do u┐ycia w r≤┐nych interfejsach
  GUI.  Obs│uguje pow│oki I, II i III. Mo┐e losowo pobieraµ dane ze
  strumieni.  Interfejs linii komend jest za│▒czony. Wersja Motif
  (Lesstif) jest te┐ za│▒czona w wersji pod Linuxa.

  Autorzy to Gilles Boccon-Gibod, Alain Jobart i inni.  Wyko±czenia
  (front-ends) biblioteki mog▒ byµ darmowo pobierane.  Biblioteka sama w
  sobie musi byµ licencjonowana (dostΩpna jest licencja ╝r≤d│owa i
  binarna).

  Wyko±czenia tej biblioteki mog▒ byµ ╢ci▒gniΩte ze strony domowej
  XAudio.




  2.3.9.


  Layer 3 Shareware Encoder/Decoder


  W│a╢ciwie jest to konwerter, kt≤ry przekszta│ca strumienie audio MPEG
  Layer 3 w WAV, AIFF, SND, AIFC lub po prostu czyste PCM. Wersja pod
  Linuxa nie kieruje wyj╢cia bezpo╢rednio do karty d╝wiΩkowej. Trzeba
  najpierw skonwertowaµ plik do innego formatu.

  Jakkolwiek, je┐eli spr≤bjesz odtworzyµ skonwertowany plik u┐ywaj▒c
  sox'a, otrzymasz prawdopodobnie tylko szum, poniewaµ porz▒dek s│≤w (to
  taki rodzaj "liczby" komputerowej - przyp. Tygrys) w pr≤bkach PCM nie
  jest poprawny (przynajmniej na platformach Intelowych). Musisz odpaliµ
  sox'a z opcj▒ -x, ┐eby pozbyµ siΩ tego problemu. Ale niekt≤re
  odtwarzacze nie musz▒ byµ zawiadomione, ┐e porz▒dek s│≤w jest z│y,
  wiΩc nie musisz siΩ o to martwiµ.

  Je┐eli masz naprawdΩ szybki komputer (prawdopodobnie co najmniej
  Pentium 100MHz), mo┐esz spr≤bowaµ odtwoezyµ strumienie MPEG Layer 3
  bezpo╢rednio, bez potrzeby skonwertowania d╝wiΩku na inny format, tak
  jak w nastΩpuj▒cym przyk│adzie (przyjmuje on, ┐e u┐ywasz sox'a i
  odtwarzasz pr≤bkΩ 44.1kHz stereo).



       $ l3dec foo.mp3 -sto | play -t raw -x -u -w -c 2 -r 44100 -




  Liczba po -r jest czΩstotliwo╢ci▒ pr≤bkowania strumienia audio, a
  liczba po -c zale┐y od tego, czy to ma byµ mono, stereo, czy nawet
  kwadro. Je┐eli to wygl▒da zbyt skomplikowanie, mo┐esz u┐yµ skryptu lub
  aliasu.

  To jest shareware z prawami autorskimi Fraunhofer-IIS. Wersja demo pod
  Linuxa na systemy x86 mo┐e byµ ╢ci▒gniΩta z anonimowego FTP na
  ftp.fhg.de z katalogu /pub/layer3. Wersja demo konwertuje tylko
  strumienie Layer 3.




  2.4.  WAV


  Cytuj▒c ze strony podrΩcznika man sox'a:


       Wydaj▒ siΩ byµ podobne do plik≤w IFF, ale nie takie same.
       S▒ oryginalnym formatem d╝wiΩkowym Windows 3.1. Oczywi╢cie
       Windows 3.1 jest tak wa┐ne dla przemys│u komputerowego, ┐e
       musia│o mieµ w│asny format plik≤w dzwiΩkowych.


  Maj▒ zazwyczaj rozszerzenie .wav





  2.4.1.

  wavplay


  Ten program obs│uguje odtwarzanie i nagrywanie w formacie WAV.  U┐ywa
  blokowania (locking), wiΩc tylko jeden d╝wiΩk mo┐e byµ odtwarzany w
  danej chwili. Jego mo┐liwo╢ci blokowania mog▒ te┐ byµ u┐yte oddzielnie
  od jego mo┐liwo╢ci odtwarzania d╝wiΩku.

  Jako dodatek do interfejsu linii komend, ma tak┐e interfejs Motif,
  kt≤ry mo┐e byµ u┐ywany z Lesstif'em.
  By│ pocz▒tkowo napisany przez Andre Fuechsel'a ([e-mail]-
  dresden.de), ale zosta│ ca│kowicie przepisany przez Warren'a W. Gay'a
  ([e-mail] lub [e-mail]).

  Mo┐na go znale╝µ na anonimowym FTP z sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/wavplay-1.0.tar.gz.




  2.5.  Inne rzeczy


  Ta sekcja opisuje rzeczy, kt≤re odtwarzaj▒ formaty d╝wiΩku nie
  zas│uguj▒ce na oddzieln▒ sekcjΩ (np. formaty maj▒ce tylko jeden
  odtwarzacz), lub odtwarzacze obs│uguj▒ce kilka format≤w.




  2.5.1.

  sox


  Ten program jest w│a╢ciwie konwerterem, zamienia jednen format d╝wiΩku
  na drugi. Jakkolwiek, niekt≤re wersje sox'a, przywo│ywane komend▒
  play, odtwarzaj▒ d╝wiΩk. (Aplikacja play w Sound HOWTO prawdopodobnie
  odnosi siΩ do tego). Obs│uguje czyste (bez nag│≤wka) binaria i dane
  tekstowe , Pliki D╝wiΩkowe IRCAM, .voc Sound Blaster'a, .au SPARC'a (z
  nag│≤wkiem), HCOM Mac'a .voc PC/DOS, formaty Sndtool'a i Sounder'a,
  .snd NeXT'ta RIFF/WAV Windows 3.1, .smp Turtle Beach'a, CD-R i formaty
  AIFF i 8SVX Apple/SGI.


  Gdzie╢ w kernelu 1.3.6x, musisz dokonaµ ma│ej zmiany w jednym pliku,
  ┐eby d╝wiΩk by│ odtwarzany bezpo╢rednio. Musisz zmieniµ liniΩ 179 w
  pliku sbdsp.c z



       if (abuf_size < 4096 || abuf_size > 65536) {




  na



       if (abuf_size < 1 || abuf_size > 65536) {




  Ale mo┐e nie bΩdziesz musia│ tego robiµ. Jednak zrobienie tego nic nie
  zepsuje.


  Zosta│ napisany przez wielu ludzi i mo┐e byµ u┐yty w ka┐dym
  przeznaczeniu.

  Mo┐na go znale╝µ na anonimowym FTP na sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/convert/Lsox-linux.tar.gz.


  Nowsza wersja, kt≤rej autorem jest Chris Bagwell
  ([e-mail]) (oparta na najnowszej wesji gamma oryginalnego
  sox'a, z za│▒czon▒ powy┐sz▒ poprawk▒) mo┐e byµ ╢ci▒gniΩta przez
  anonimowe FTP na sunsite.unc.edu z katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/convert/sox-11gamma-cb3.tar.gz.




  2.5.2.

  bplay


  Ten program (wersja beta) odtwarza czyste audio, WAV i VOC. Mo┐e te┐
  nagrywaµ takie pliki. U┐ywa r≤┐nych technik do osi▒gniΩcia najwy┐szej
  mo┐liwej prΩdko╢ci, a wiΩc mo┐e chodziµ przystΩpnie nawet na wolnych
  maszynach.  Jedna z tych technik wymaga, ┐eby zainstalowane programy
  mia│y identyfikator setuid root. Je┐eli koniecznie chcesz tego u┐ywaµ,
  mo┐esz u┐yµ paczki Debiana, kt≤rej autorem jest Ian Jackson
  ([e-mail]), kt≤ra wy│▒cza funkcjΩ potrzebuj▒c▒ bitu setuid.

  Autorem jest David Monro ([e-mail]).

  Mo┐na go znale╝µ na anonimowym FTP na sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/bplay-0.96.tar.gz.




  2.5.3.

  SIDPLAY


  Ten program emuluje uk│ad SID (Sound Interface Device, MOS 6581) i MPU
  (Micro Processor Unit, MOS 6510) Commodore'a 64. Jest wiΩc w stanie
  za│adowaµ i uruchomiµ programy w kodzie maszynowym C64 wydaj▒ce
  d╝wiΩki lub muzykΩ. G│≤wnie s▒ to fragmenty kodu i danych, kt≤re
  zosta│y wyci▒gniΩte (ripped) z gier i program≤w demonstracyjnych i
  przes│ane bezpo╢rednio z C64.

  Standardowo u┐ywa linii komend. S▒ te┐ interfejsy Tk i QT, dostΩpne
  oddzielnie z g│≤wnej paczki.

  Sidplay jest nadzorowany przez Michael'a Schwendt'a
  ([e-mail]).

  Jest dostΩpny ze strony domowej SIDPLAY'a.





  2.5.4.

  RealAudio Player


  Pozwala ci s│uchaµ d╝wiΩku, zapisanego w odpowiednim formacie, w
  czasie rzeczywistym przez Internet bez pobierania ca│ego pliku. Mo┐e
  byµ u┐yty oddzielnie, ale tak naprawdΩ jest przeznaczony do u┐ytku z
  przegl▒dark▒ web (najlepiej obs│ugiwane s▒ Mosaic i Netscape). Nie
  mo┐e byµ u┐ywany bez X'≤w (nie mo┐esz u┐ywaµ go z Lynxem na konsoli
  tekstowej).

  Autorem jest firma Progressive Networks, Inc. Program nie mo┐e byµ
  rozpowszechniany, modyfikowany itp. Zajrzyj do licencji, ┐eby uzyskaµ
  dok│adne informacje o tym, co mo┐esz robiµ. Program mo┐na ╢ci▒gn▒µ ze
  strony domowej RealAudio.




  2.5.5.

  cat


  Kto╢ mo┐e pomy╢leµ co cat, czasami nadu┐ywane narzΩdzie wypisuj▒ce,
  mo┐e mieµ wsp≤lnego z odgrywaniem d╝wiΩku. Poka┐Ω jak mo┐na to
  zu┐ytkowaµ na przyk│adzie.



       $ cat sample.voc > /dev/dsp
       $ cat sample.wav > /dev/dsp
       $ cat sample.au > /dev/audio




  Wykonanie cat'a pliku .au na urz▒dzenie /dev/audio bΩdzie zwykle
  dzia│aµ, a je┐eli bΩdziesz mia│ szczΩ╢cie, porz▒dek bajt≤w w pliku
  bΩdzie odpowiedni do twojej platformy itp., uda siΩ nawet "zcatowanie"
  pliku PCM (takiego jak /dev/audio czy /dev/dsp) na urz▒dzenie
  /dev/dsp.

  To wcale nie jest bezu┐yteczny spos≤b wykorzystania cat'a.  Mo┐e byµ
  przydatny np. je┐eli masz plik d╝wiΩkowy nie rozpoznawany przez twoje
  programy, a wiesz, ┐e u┐ywa pr≤bek PCM, mo┐esz mieµ przybli┐one
  wyobra┐enie tego, jak plik brzmi (je┐eli bΩdziesz mia│ szczΩ╢cie).
  (kurczΩ, nie pisze sk▒d to wzi▒µ ;-) - przyp. Tygrys)


  3.  Inne przydatne narzΩdzia d╝wiΩkowe


  Ta sekcja nie ma bezpo╢rednio nic wsp≤lnego z odtwarzaniem plik≤w
  d╝wiΩkowych.  Jest to raczej kolekcja narzΩdzi, kt≤re mog▒ byµ
  przydatne.




  3.1.

  volume


  To jest prosty interfejs linii komend, kt≤ry kontroluje g│o╢no╢µ (co
  innego mog│oby to byµ?). Ma te┐ oddzielny program z interfejsem Tcl/Tk
  za│▒czonym w paczce, s│u┐▒cym do kontrolowania g│o╢no╢ci i odtwarzania
  plik≤w .au.  Jest te┐ za│▒czony bardzo prosty odtwarzacz CD Tcl/Tk.

  Jest to Freeware napisany przez Sam'a Lantinga'Ω
  ([e-mail]).

  Mo┐na go znale╝µ na anonimowym FTP na sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/soundcard/volume-2.1.tar.gz.


  3.2.

  Sound Studio


  To jest aplikacja Tcl/Tk zapewniaj▒ca odtwarzanie, nagrywanie i edycjΩ
  cyfrowego d╝wiΩku u┐ywaj▒c sox'a. Zawiera sox'a w swojej dystrybucji,
  ┐eby unikn▒µ problem≤w z kompatybilno╢ci▒.

  Program zosta│ napisany przez Paul'a Sharpe'a i N. J. Bailey'a
  ([e-mail]).  Mo┐e byµ darmowo u┐ywane i
  rozpowszechniane, je┐eli zostanie wys│ana kartka pocztowa. (greetsy i
  widoczek dla autor≤w :-) - przyp. Tygrys)



  Mo┐na go znale╝µ na stronie domowej Sound Studio.




  3.3.

  Tickle Music


  Ta (wersja beta, Tcl/Tk) przegl▒darka plik≤w muzycznych pozwala
  odtwarzaµ r≤┐ne formaty d╝wiΩku dot▒d, dok▒d odpowiednie programy
  odtwarzaj▒ce s▒ zainstalowane na twoim systemie. Standardowo modu│y
  odtwarza gmod, a pliki MIDI mp (mo┐esz zmieniµ ╝r≤d│a, ┐eby u┐ywaµ
  innych program≤w).

  Zosta│ napisany przez Shannon Hendrix ([e-mail] lub
  [e-mail]).

  Mo┐na go ╢ci▒gn▒µ przez anonimowe FTP na sunsite.unc.edu z katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/tmusic-1.0.tar.gz.


  4.  Odno╢niki



  1. Dokumentacja za│▒czona z aplikacjami opisanymi w tym dokumencie

  2. Linux Sound HOWTO. Mo┐na je znale╝µ w Linux Documentation Project.
     (Polska wersja znajduje siΩ w Projekcie JTZ.)

  3. Strony MIDI i d╝wiΩku w Linuxie

  4. MPEG Audio Layer 3 FAQ

  5. Programmer's Guide to OSS

  6. Strona domowa SoX


  5.  Od t│umacza


  ZdajΩ sobie sprawΩ, ┐e jest tu mn≤stwo mniejszych lub wiΩkszych
  b│Ωd≤w.  Jest to dopiero wersja 1.0 - vis major, b│Ωdy musz▒ byµ...
  :-) Je┐eli jakie╢ znajdziesz, daj mi znaµ.

  Prawa autorskie t│umaczenia - (C)1998 [e-mail].